Ook bij een zeer expressieve gevel zoals van de woontorens De Kwekerij in Utrecht blijkt prefab perfect te passen. Machiels Building Solutions heeft een antwoord gevonden op de vraag van Dura Vermeer om de gevelelementen voor 244 studentenappartementen in de fabriek in het Belgische Genk te produceren en in een goed geoliede logistieke stroom op de bouwplaats razendsnel te monteren. Steigerloos wel te verstaan, hetgeen de bouwsnelheid nog eens extra verhoogt en de bouwkosten reduceert.
Jeroen Gielen, Sales Engineer bij Machiels Building Solution: “Voor prefabricage is het natuurlijk het mooiste als je een hoge mate van repetitie hebt. Onze werkwijze is zo dat wij ook bij een behoorlijke mate van variatie de engineering naar een modulaire productie kunnen omzetten. Het hoeft niet altijd prefabricage uit een boekje te zijn, je kunt in prefab ook maatwerk voor de klant samenstellen.” Neem de gevels van De Kwekerij waar Arons en Gelauff architecten voor de zes torens een zeer bijzondere uitstraling hebben ontworpen. Het ontwerp voorziet in vier appartementen per woonlaag, waarbij ze allemaal aan de buitenzijde zijn gesitueerd en veel daglicht hebben. Ooit waren op deze locatie tuinderijen en de gebouwen refereren aan grote nieuwe bomen op deze plek, waarbij de gele, groene, oranje en rozerode gevels – en alle kleurschakeringen daartussen – de seizoenen weergeven. De gevels zijn bekleed met aluminium platen waarin bladeren zijn verbeeld, zelfs omgekrulde bladeren die aan het ontluiken zijn.
Trapeziumvormig en 3D
Wij kregen van Dura Vermeer de vraag of wij complete gevelelementen konden leveren. De geïsoleerde houtskeletbouw gevelelementen worden voorzien van kozijnen van Metallbau Vos, een bordeauxkleurige staalplaat en daarop de geperforeerde aluminium gevelbekleding van Aldowa, inclusief alle (dag)aansluitdetails. De afgewerkte elementen hebben geen hedendaagse vorm. Ze zijn trapeziumvormig met zowel de benen naar boven als onder en worden afwisselend geplaatst. Op de hoeken zijn het echt 3D gevelelementen geworden. Maar ook de 2D elementen zijn expressief met de trapeziumvorm en de bijzondere aluminium beplating. Wij hebben in de engineering zitten puzzelen om tot prefabricage te komen en het ontwerp minimaal mogen aanpassen om tot praktische, maakbare en monteerbare gevelelementen te komen. Want je wilt bijvoorbeeld dat de gevelelementen elkaar netjes overlappen en dat de wind- en waterdichte voegen van de elementen niet samenvallen met de zichtvoegen in de beplating.
“Het gaat niet om het industrialiseren als doel, maar als middel om de kwaliteit te verhogen, faalkosten te verlagen en sneller te bouwen.”
Voordeel van de expressieve architectuur bij dit project was dat de zichtvoegen veel minder bepalend zijn in het gevelbeeld. Jeroen Gielen, “Er zitten ook in een kant-en-klaar gevelelement toleranties, in het hout, in het staal en in het aluminium. Dat leidt tot voegen; in dit project hebben we voegen tot 2 cm. Dat heeft ook te maken met het casco dat in een natte bouwvorm wordt opgetrokken. Normaliter monteren wij van binnenuit de gevelelementen, maar bij De Kwekerij moesten wij bij enkele gevels buitenom via een hefkraan de elementen monteren. Op zich gaat dat prima, want terwijl de torens in ruwbouw worden opgetrokken, kunnen wij enkele verdiepingen lager al de gevelelementen aan de betonvloeren monteren met onze gestandaardiseerde ankers. We zijn inmiddels over de helft; het proces loopt tot dusver prima.”
Weinig transportbewegingen
Het wordt makkelijker bij kant-en-klare gevelelementen op het moment dat een gebouw grotendeels wordt geprefabriceerd. “Dan weet je dat de toleranties beperkt zijn en kun je bijvoorbeeld ook de ankers laten instorten. Maar de bouwmethode maakt voor ons niet uit. Ook in de samenstelling van het element en de bekleding kunnen wij flexibel zijn. Voor The Cube in Utrecht hebben wij de elementen bekleed met het steenstripsysteem ‘Signa’ van Vandersanden en voor de 81 meter hoge woontoren de Doktoren in Antwerpen verwerken wij geanodiseerd aluminium, ook geleverd door Aldowa. Ook die toren wordt steigerloos gebouwd. Dat is het grote voordeel van de inzet van prefab. We werken in Utrecht met één montageploeg die daar de hele week aanwezig is, zodat we transportbewegingen reduceren. Op een vrachtwagen kunnen 4 tot 6 elementen, dus ook het transport vanuit Genk valt qua transportbewegingen mee. Je praat immers over complete gevelelementen waar alles in zit.” Overigens worden bij De Kwekerij ook de badkamers geheel geprefabriceerd door Ursem Modulaire Bouwsystemen en Schouten Techniek, ook dat scheelt veel transportbewegingen.
Voor Machiels Building Solutions is het belangrijk dat prefab partijen vroegtijdig aan tafel komen in het planproces. “Omdat je dan de parameters voor prefabricage kunt toelichten aan architect en bouwer. Later in het proces de gevelelementen uitwerken voor een bestaand ontwerp kan altijd; dat bewijst De Kwekerij. Maar hoe vroeger in het proces kijken naar off-site opties, hoe beter het bouwproces te industrialiseren is. Het gaat niet om het industrialiseren als doel, maar als middel om de kwaliteit te verhogen, faalkosten te verlagen en sneller te bouwen. Het is voor opdrachtgever Jebber en de studenten die huisvesting zoeken aantrekkelijk dat de appartementen in Utrecht zo snel mogelijk gereed zijn en verhuurd kunnen worden.”
PREFAB 2023 Jaarboek
In januari 2023 komt het PREFAB 2023 Jaarboek uit. Wilt u deze aanvragen of wilt u een positie in het Jaarboek?
MAIL NAAR DE MOGELIJKHEDEN